Hiện nay, gan nhiễm mỡ là một tình trạng không còn quá xa lạ với chúng ta. Bệnh có thể dẫn đến các vấn đề về gan nghiêm trọng hơn. Vậy gan nhiễm mỡ là gì?
Thường ngày Bác Sĩ làm siêu âm hay nghe bệnh nhân hỏi:
“Gan nhiễm mỡ nặng không bác sĩ?”
“Sao bị gan nhiễm mỡ vậy Bác sĩ?”
“Điều trị sao Bác sĩ?” …
Trả lời cho bệnh nhân sao đây???
1 – Gan nhiễm mỡ là gì?
Gan nhiễm mỡ là sự tích lũy chất béo trên 5% trọng lượng của gan.
2 – Nguyên nhân gan nhiễm mỡ (GNM)
- RLMM – Mỡ máu cao;
- Viêm gan do rượu;
- Viêm gan không do rượu (nhiễm siêu vi A-B-C-D-E, …, do thuốc: kháng nấm, …);
- Không tìm được nguyên nhân (Do RLCH, thức đêm, …).
3 – Hình ảnh Gan nhiễm mỡ
A – GAN NHIỄM MỠ TRÊN SIÊU ÂM
A.1 Định tính / trên siêu âm (2D) – Dựa vào độ phản âm, Hasen-Ansert chia ra 3 mức độ:
Độ 1: Gan tăng âm nhẹ, còn xác định được cơ hoành và đường bờ các tĩnh mạch trong gan.
Độ 2: Gia tăng lan tỏa độ hồi âm và hút âm, xóa mờ thành các TM trong gan và hình ảnh cơ hoành bị giảm nhiều.
Độ 3: Tăng âm lan tỏa (echo dày), xóa mất thành các TM trong gan, hình ảnh cơ hoành và một phần phân thùy sau chỉ nhận diện được ở mặt cắt dưới sườn…
A.2 – Định lượng / trên siêu âm Fibroscan-CAP (Controlled Attenuation Parameter) – Thông số giảm âm được kiểm soát: Chỉ số này được tính toán từ các tín hiệu siêu âm trong quá trình đo độ cứng của gan (FibroScan). Giá trị đo độ nhiễm mỡ CAP được thể hiện bằng đơn vị dB/m (decibel/m).
Kết quả đo này phân chia Gan nhiễm mỡ – 4 mức độ: S0 – S1 – S2 – S3.
S0: Tỉ lệ tế bào gan nhiễm mỡ chiếm 0-10 (%): CAP: 100-233 dB/m => Bình thường.
S1: Tỉ lệ tế bào gan nhiễm mỡ chiếm 11-33 (%): CAP: 234-258 dB/m => GNM nhẹ.
S2: Tỉ lệ tế bào gan nhiễm mỡ chiếm 34-66 (%): CAP: 259-290 dB/m => GNM vừa.
S3: Tỉ lệ tế bào gan nhiễm mỡ chiếm 67-100 (%): CAP: 291-400 dB/m => GNM nặng.
(Tham khảo Xơ hóa gan/ Fibroscan: F0 – ko xơ gan; F1 – Xơ hóa nhẹ; F2 – Xơ hóa có ý nghĩa: Xơ hóa lan tỏa đến các vùng gan quanh mạch máu; F3-Xơ hóa nặng: Xơ trải rộng, có sự nối các vùng gan bị xơ với nhau; F4-Xơ gan hoặc xơ hóa gan tiến triển).
B – GAN NHIỄM MỠ TRÊN CT – SCANNER:
Dựa vào độ tăng giảm đậm độ (tỷ trọng) của nhu mô gan trên CLVT, thể hiện qua đơn vị – HU (Hounsfield) / ROI trên cửa sổ nhu mô mà xác định:
- ROI- Gan < ROI-Lách +10 đơn vị;
- ROI- Gan < 40HU.
C – GAN NHIỄM MỠ TRÊN MRI:
- In- phase (IP): Thu hình T1- cùng pha: “Mỡ+Nước”, tín hiệu sáng (trắng).
- Out-phase (OP): Thu hình T1- nghịch pha: “Mỡ trừ Nước” => Nhiễm mỡ tín hiệu GAN sẽ “tối”.
4 – Điều trị:
- Điều trị nhóm nguyên nhân: (Lâm sàng).
- Điều trị hỗ trợ:
- Không dung thuốc: Tiết chế ăn uống, lối sống, thể dục, …
- Dùng thuốc