Thực phẩm tốt để tăng cường trí não và trí nhớ của bạn

Bộ não là trung tâm điều khiển của cơ thể. Các loại thực phẩm tốt sẽ giúp cho trí não của bạn khỏe mạnh hơn. Do vậy, hãy thêm những thực phẩm này vào chế độ ăn uống hàng ngày sẽ giúp bạn duy trì một não bộ khỏe mạnh.

1. Cá béo

Các loại cá béo như: cá hồi và cá mòi,… chứa nguồn axit béo omega-3 phong phú. Khoảng 60% bộ não của bạn được làm từ chất béo và một nửa số chất béo đó là loại omega-3. Não bộ sử dụng omega-3 để xây dựng các tế bào não và thần kinh. Những chất béo này rất cần thiết cho việc học tập và trí nhớ.

Omega 3 cũng có một vài lợi ích bổ sung cho não bộ. Chúng làm chậm sự suy giảm tinh thần liên quan đến tuổi tác và giúp tránh khỏi bệnh Alzheimer. Mặt khác, khi không nhận đủ omega-3 khiến suy giảm khả năng học tập, cũng như tăng khả năng trầm cảm.

Một nghiên cứu cho thấy những người ăn cá nướng thường xuyên có nhiều chất xám trong não. Chất xám chứa hầu hết các tế bào thần kinh kiểm soát việc ra quyết định, trí nhớ và cảm xúc. Nhìn chung, cá béo là một lựa chọn tuyệt vời cho sức khỏe não bộ.

Bạn nên cố gắng ăn cá ít nhất 2 lần/ tuần, nhưng chọn các loại có ít thủy ngân như cá hồi, cá tuyết, cá ngừ. Nếu bạn là người ăn chay không hoặc không thích ăn cá thì có thể bổ sung omega-3 hoặc chọn các nguồn omega-3 trên cạn như hạt lanh, quả bơ và quả óc chó.

2. Cà phê

Hai thành phần chính trong cà phê là caffeine và chất chống oxy hóa đem lại nhiều lợi ích cho bộ não. Vai trò của chất caffeine có trong cà phê có nhiều tác động tích cực đến não, như:

• Caffeine giúp tăng cường sự tỉnh táo bằng cách chặn adenosine – nguyên nhân gây buồn ngủ.
• Caffeine cũng giúp cải thiện tâm trạng bằng cách tăng cường một số chất dẫn truyền thần kinh như serotonin.

Uống cà phê trong thời gian dài cũng có tác dụng giảm nguy cơ mắc các bệnh về thần kinh như Parkinson và Alzheimer. Để có được điều này là nhờ nồng độ chất chống oxy hóa cao của cà phê.

3. Quả việt quất 

Các loại quả mọng nói chung và quả việt quất nói riêng cung cấp một nhóm các hợp chất thực vật như anthocyanin có tác dụng chống viêm và chống oxy hóa. Chất chống oxy hóa hoạt động chống lại cả stress oxy hóa và viêm. Đây là các yếu tố góp phần gây lão hóa não và các bệnh thoái hóa thần kinh. Một số chất chống oxy hóa trong quả việt quất đã được tìm thấy tích lũy trong não và giúp cải thiện giao tiếp giữa các tế bào não.

Đồng thời, quả việt quất giúp cải thiện trí nhớ và thậm chí có thể trì hoãn việc mất trí nhớ ngắn hạn.

4. Củ nghệ

Một thành phần hoạt chất trong củ nghệ là Curcumin có thể vượt qua hàng rào máu não, có nghĩa là nó có thể trực tiếp đi vào não. Đây là một hợp chất chống oxy hóa và chống viêm mạnh đem lại nhiều lợi ích cho não bộ:

• Curcumin có thể giúp cải thiện trí nhớ ở những người mắc bệnh Alzheimer. Nó cũng có thể giúp xóa các mảng amyloid là dấu hiệu đặc trưng của bệnh này.
• Curcumin làm giảm trầm cảm bằng cách làm tăng serotonin và dopamine, giúp cải thiện tâm trạng.
• Giúp các tế bào não mới phát triển: Curcumin tăng cường yếu tố thần kinh có nguồn gốc từ não, một loại hormone tăng trưởng giúp các tế bào não phát triển. Đồng thời, giúp trì hoãn sự suy giảm tinh thần liên quan đến tuổi tác.

5. Bông cải xanh

Bông cải xanh không chỉ chứa chất chống oxy hóa mà còn rất giàu vitamin K, cung cấp hơn 100% lượng vitamin K khuyến nghị hàng ngày trong 91 gram. Vitamin tan trong chất béo này rất cần thiết cho việc hình thành spakenolipids, một loại chất béo có trong tế bào não.

Ngoài vitamin K, bông cải xanh có chứa một số hợp chất có tác dụng chống viêm và chống oxy hóa, có thể giúp bảo vệ não chống lại các tổn thương.

6. Hạt bí ngô

Hạt bí ngô chứa chất chống oxy hóa mạnh mẽ bảo vệ cơ thể và não khỏi tổn thương do gốc tự do gây ra. Hạt bí ngô chứa một lượng magie, sắt, kẽm và đồng dồi dào. Mỗi chất dinh dưỡng này đều quan trọng đối với sức khỏe của não:

• Kẽm có tác dụng với tín hiệu thần kinh. Thiếu kẽm sẽ có nguy cơ gây nên các bệnh như: bệnh Alzheimer, trầm cảm và bệnh Parkinson.
• Magie: Magie rất cần thiết cho việc học tập và trí nhớ. Mức magie thấp có liên quan đến nhiều bệnh thần kinh, bao gồm chứng đau nửa đầu, trầm cảm và động kinh.
• Đồng: Não bộ sử dụng đồng để giúp kiểm soát tín hiệu thần kinh. Và khi mức đồng không còn, sẽ có nguy cơ rối loạn thoái hóa thần kinh cao hơn
• Sắt: Thiếu sắt gây ra sương mù não và chức năng não bị suy yếu. 

7. Sô cô la đen

Sô cô la đen và bột cacao chứa một vài hợp chất tăng cường trí não như: flavonoid, caffeine và chất chống oxy hóa. Flavonoid là một nhóm các hợp chất thực vật chống oxy hóa, có thể tăng cường trí nhớ và cũng giúp làm chậm sự suy giảm tinh thần liên quan đến tuổi tác.

8. Hạt

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng ăn các loại hạt có thể cải thiện sức khỏe tim, và có một trái tim khỏe mạnh sẽ có một bộ não khỏe mạnh. Một đánh giá năm 2014 cho thấy các loại hạt có thể cải thiện khả năng nhận thức và thậm chí giúp ngăn ngừa các bệnh thoái hóa thần kinh.

Một số chất dinh dưỡng trong các loại hạt như chất béo lành mạnh, chất chống oxy hóa và vitamin E có lợi ích có sức khỏe của não bộ. Vitamin E bảo vệ màng tế bào khỏi tổn thương gốc tự do, giúp làm chậm sự suy giảm tinh thần.

9. Cam

Vitamin C trong cam là yếu tố chính trong việc ngăn ngừa suy giảm tinh thần. Ăn đủ lượng thực phẩm giàu vitamin C có thể bảo vệ chống lại sự suy giảm tinh thần liên quan đến tuổi tác và bệnh Alzheimer. Vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp chống lại các gốc tự do có thể làm hỏng các tế bào não. Ngoài ra, vitamin C hỗ trợ sức khỏe não bộ khi bạn già đi.

Ngoài ra, bạn cũng có thể bổ sung vitamin C từ ớt chuông, ổi, kiwi, cà chua và dâu tây.

10. Trứng

Trứng là một thực phẩm tốt với nhiều chất dinh dưỡng gắn liền với sức khỏe của não như: vitamin B6 và B12, B9 và choline. Trong đó, Choline là một vi chất dinh dưỡng quan trọng mà cơ thể bạn sử dụng để tạo ra acetylcholine, một chất dẫn truyền thần kinh giúp điều chỉnh tâm trạng và trí nhớ

Tuy nhiên, nhiều người không có đủ choline trong chế độ ăn uống. Do vậy, ăn trứng là một cách dễ dàng để có được choline, vì lòng đỏ trứng là một trong những nguồn tập trung nhất của chất dinh dưỡng này. Lượng choline hấp thụ đầy đủ là 425 mg mỗi ngày đối với hầu hết phụ nữ và 550 mg mỗi ngày đối với nam giới. Vậy mà chỉ với một lòng đỏ trứng đã chứa 112 mg.

Hơn nữa, các vitamin B giúp làm chậm sự tiến triển của suy giảm tinh thần ở người cao tuổi. Thiếu hai loại vitamin B: B9 và B12 sẽ tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm.

11. Trà xanh

Caffeine trong trà xanh giúp tăng cường chức năng não, cải thiện sự tỉnh táo, hiệu suất, bộ nhớ và sự tập trung. Nhưng trong trà xanh cũng có các thành phần khác làm cho nó trở thành một thức uống tốt cho não. Một trong số đó là L-theanine, một loại axit amin có thể vượt qua hàng rào máu não và tăng hoạt động của chất dẫn truyền thần kinh GABA, giúp giảm lo lắng. L-theanine cũng làm tăng tần số sóng alpha trong não, giúp bạn thư giãn.

Một đánh giá cho thấy L-theanine trong trà xanh có thể giúp bạn thư giãn bằng cách chống lại tác dụng kích thích của caffeine. Trà xanh cũng giàu polyphenol và chất chống oxy hóa giúp bảo vệ não khỏi suy giảm tinh thần và giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer và Parkinson.

12.Bơ

Bơ là loại trái cây có chứa chất béo lành mạnh, thúc đẩy sức khỏe của não bộ. Bơ cũng làm giảm huyết áp. Vì tăng huyết áp là yếu tố làm suy giảm khả năng nhận thức, nên huyết áp thấp sẽ thúc đẩy sức khỏe của não. Tuy nhiên, bơ có lượng calo cao, vì vậy bạn chỉ nên thêm 1/4 đến 1/2 quả bơ vào một bữa ăn hàng ngày như một món ăn phụ.

13. Các loại ngũ cốc

Các loại ngũ cốc nguyên hạt như bột yến mạch, bánh mì ngũ cốc nguyên hạt và gạo lứt có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim.

14. Nước ép quả lựu

Nước ép quả lựu giúp chống oxy hóa mạnh mẽ, bảo vệ não khỏi tác hại của các gốc tự do.

Trên đây là những thực phẩm tốt cho bộ não của bạn và chúng nên được bổ sung vào chế độ ăn uống.

Các thói quen hủy hoại bộ não

Quá ít vận động

Theo The Sun, điều này dẫn đến tuần hoàn kém và oxy hóa kém, rối loạn điều hòa hormone và chất dẫn truyền thần kinh, lão hóa nhanh hơn và dễ mắc chứng sa sút trí tuệ.

Do đó, Giáo sư Burianova khuyên: “Tốt nhất, chúng ta nên đứng lên nửa giờ một lần, mỗi ngày có 30 phút tập thể dục từ nhẹ đến trung bình hoặc 15 phút tập thể dục cường độ cao”.

Ngủ quá ít 

Ngủ thất thường, không đủ giấc sẽ có tác động tiêu cực đến sự dẻo dai của thần kinh, suy giảm khả năng tập trung và trí nhớ. Tốt nhất, chúng ta nên ngủ đủ 7 đến 9 giờ mỗi đêm cũng như đi ngủ vào cùng một thời điểm mỗi ngày.

Thật không may, việc ngủ nướng vào cuối tuần không thể bù đắp cho việc thiếu ngủ trong tuần.

“Bộ não hoạt động theo nhịp sinh học 24 giờ, nhịp sinh học này phải nhất quán, bất kể đó là ngày làm việc hay thứ bảy, chủ nhật. Thay đổi sự cân bằng giữa ánh sáng và bóng tối dẫn đến rối loạn điều hòa melatonin và cortisol”, Giáo sư Burianova giải thích.

Melatonin là hormone giúp bạn đi vào giấc ngủ và cortisol là hormone căng thẳng đánh thức bạn. Chúng ta cần melatonin vào buổi tối và cortisol vào buổi sáng, để hỗ trợ chu kỳ ngủ và thức.

Tuy nhiên, có một số bằng chứng cho thấy ngủ quá nhiều dẫn đến suy giảm nhận thức, có thể do rối loạn điều hòa melatonin và serotonin.

Căng thẳng kinh niên

Tình trạng stress kéo dài dẫn đến rối loạn điều hòa hormone và chất dẫn truyền thần kinh, lão hóa nhanh hơn và suy giảm các chức năng nhận thức thần kinh – bao gồm khả năng tập trung, trí nhớ và điều hòa cảm xúc kém – dẫn đến chứng sa sút trí tuệ và viêm dây thần kinh.

Nếu cảm thấy mình đang đối mặt với áp lực căng thẳng cao liên tục, bạn nên dành thời gian nghỉ ngơi, ưu tiên cho giấc ngủ, tìm bài tập hoặc hoạt động để đầu óc bạn giải tỏa.

Chế độ ăn uống kém

Thực phẩm bạn ăn có ảnh hưởng đến sức khỏe của não. Chế độ ăn uống nghèo nàn dẫn đến viêm ruột, tác động tiêu cực đến não bộ, vì chúng liên kết trực tiếp với nhau và điều này dẫn đến viêm dây thần kinh.

Chế độ ăn uống kém chứa nhiều thực phẩm chế biến sẵn, ít chất xơ và nhiều chất béo, đường, muối. Ăn quá nhiều hay quá ít đều có thể gây ra vấn đề.

Bạn nên thưởng thức một chế độ ăn Địa Trung Hải với thực phẩm giàu chất xơ, trái cây, rau, dầu cá và dầu ô liu.

Ít giao tiếp xã hội

Những người cô đơn có nguy cơ bị sa sút trí tuệ cao gấp đôi. “Ít tiếp xúc xã hội và không được hỗ trợ cũng dẫn đến trầm cảm, lo lắng và căng thẳng mạn tính”, Giáo sư Burianova nói.

Vị giáo sư khuyên mọi người nên thực hiện giao tiếp xã hội hằng ngày nếu có thể.

Tinh thần trì trệ

Nếu không sử dụng não, bạn có thể bị suy giảm khả năng nhận thức. Điều đó có thể làm suy yếu khả năng kết nối của não, lão hóa nhanh hơn và nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ cao hơn.

Để giữ cho tâm trí của bạn luôn hoạt động, hãy thực hiện một số hoạt động tốt cho tinh thần mang tính chất thách thức, mới mẻ và cần sự tập trung như câu đố, giải ô chữ, nấu ăn không theo công thức, về nhà theo lộ trình mới, học ngôn ngữ mới, tham gia các khóa học, học chơi nhạc cụ.